Kapıcıların Hakları ve Görevleri Nelerdir?

Gündelik yaşantımızda genellikle her sabah karşılaştığımız ilk kişi olan kapıcılar ile ilgili konular ve yasalar sık sık gündeme geliyor. Ne yazık ki kapıcı hakları konusunda apartman yöneticileri ve sakinleri yeterli bilgiye sahip olmadıkları için bu konuda bir çok hukuki sorunla karşılaşılmaktadır. Bu yüzden kapıcı hakları nelerdir, kapıcı maaşı ne kadar, kapıcıların görevleri nelerdir gibi konulara değinelim.

KAPICILARIN GÖREVLERİ NELERDİR?

Kapıcılar günlük hayatımıza o kadar çok girmişlerdir ki neredeyse bütün apartmanların ve sitelerin birer kapıcısı bulunmaktadır. Öyle ki bu meslek grubu televizyon dizilerine, filmlerine bile konu olmuştur.Öyle ki aranızda usta oyuncu Kemal Sunal’ın “Kapıcılar Kralı” filmini izlemeyen yoktur. Ancak hayatımızda bu kadar iç içe olduğumuz bu meslek grubu mensupları hakkında yeterli bilgiye sahip değiliz. Kapıcıların hakları nelerdir, kapıcıların yapmakla yükümlü olduğu görevleri nelerdir halen tam olarak bilinmemektedir.

“Kapıcının görevleri nelerdir?” sorusunun cevabı “Konut Kapıcıları Yönetmeliği”nde ayrıntılı olarak işlenmiştir. Bir apartman veya sitede çalışmakta olan kapıcıların yerine getirmekle yükümlü olduğu bazı görev ve sorumluluklar bulunmaktadır. Kanuna göre kapıcı işçi statüsünde bulunurken, konut sahipleri ise işveren sıfatında bulunmaktalar. Konut kapıcıları yönetmeliği kapsamında kapıcının görevleri 4. Maddede şu şekilde belirtilmiştir.

• Yöneticinin talimatı doğrultusunda konutun kaloriferini zamanında yakmak, ısıyı ayarlamak ve söndürmek,
• Hidrofor ve benzeri araçları çalıştırmak,
• Konutun yönetim planında belirtilen ortak yerlerini ve tesislerini temiz bulundurmak, demirbaşlarını, araç ve gereçlerini, düzenli, bakımlı ve işler şekilde tutmak,
• Binanın dış merpenini,yola isabet eden bina önünü kardan ve sudan arındırmak,temiz tutmak,
• Kendisine ayrılan konutu başka amaçlarla kullanmamak,konutu korumak,kendisi veya ailesinden birisinin konuta vereceği zarar ve hasarları ödemek,
• Yöneticinin talimatı çerçevesinde konutun güvenliğini sağlayıcı önlemleri almak,
• Belirlenen saatlerde servis hizmetlerini görmek, çöpleri toplamak, bahçeyi sulamak,
• Hizmet veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen diğer görevleri yerine getirmek.

KAPICILARIN HAKLARI NELERDİR?

Yukarıda kapıcıların yapmakla yükümlü oldukları görev ve sorumluluklar maddeler halinde sıralanmıştır. Peki bu görev ve sorumlulukları yerine getiren kapıcıların hakları nelerdir ? Bunları da maddeler halinde ayrıntılı olarak ele alalım. 

2015 Yılı Kapıcı Maaşları Ne Kadar Oldu ?

2015 ocak ayında kapıcılar brüt 1201,50 , net 1021,27 TL alacak . 01.07.2015-31.12.2015 arası brüt asgari ücret 1273,50 TL oldu .2015 temmuzdan sonra kapıcılar net 1082,47 TL net ücret alacaklar Apartman görevlilerinden vergi kesilmemektedir. Bu nedenle AGİ de alamazlar .Apartman yönetimine 2015 Ocak ayında toplam maliyet 1411,76 TL Temmuz 2015 de ise 1496,36 TL oldu.

Ücret ödeme konusunda herhangi bir aksama yaşanmamalıdır ve genellikle apartman yönetimi ile kapıcı arasında yapılan görüşmelerde bu süre aylık olarak belirlenir ve her ay kapıcıya maaş pusulası da sunularak gerekli ücret ödenir. Gecikme yaşanması durumunda kapıcı hak talebinde bulunabiliyor.

Kapıcılara Konut Verilmesi Zorunlu Mu ?

Şayet apartman veya sitede kapıcı dairesi bulunmaktaysa bu daire öncelikle kapıcıya konut olarak kullanması için tahsis edilmesi gereklidir. Bu konut ana bina içerisinde olabileceği gibi 40 metreyi geçmemek kaidesiyle dışarısında da olabilmektedir. Kapıcı konutları kira karşılığı kapıcıya ya da başka bir şahsa verilemez.

Kapıcı olan kocaya yardım eden karısının da sigortası olur mu?

Adli mercilere intikal eden konuların başında apartman hizmetlerini ailesinin tüm fertleriyle yerine getiren ve bu fertlerin sigortasız olarak çalıştığı, çalıştırıldığı konusu yer almaktadır. Ülkemizde kapıcıların genellikle erkek oldukları bilinen bir gerçektir. Durum böyle olunca resmi olarak yapılan iş sözleşmesinde kapıcı koca olarak gösterilmektedir. Uygulamada bazı hizmetleri bazı zamanlar konut kapıcısının eşi yapmaktadır. Bu gibi durumlar yasada kocaya yardım niteliği taşıdığı öngörülmüş olup herhangi bir sigorta talebinde bulunması da bu yüzden imkansızdır.

Kapıcıların Esnek Süreli Çalıştırılmaları

Kapıcıların hakları nelerdir konusunda bir başka az bilinen konu ise:Kapıcıların mutlaka tam zamlı olarak çalıştırılması gibi bir durum söz konusu değildir. Apartman yönetimi kapıcıyı kısmi süreli olarak da işe alabilir. İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlendiği sözleşmeye kısmi” süreli iş sözleşmesi denir. Kısmi süreli iş sözleşmesinde kapıcının hangi saatler arasında ve hangi günler çalışacağının açıkça belirtilmesi gerekiyor.

Part-time çalışan görevlinin sigorta primi nasıl hesaplanır?

KAPICI kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışıyorsa, her 7.5 saat bir gün kabul edilerek sigorta primi Sosyal Güvenlik Kurumuna yatırılır.
Örnek: Kapıcı haftanın 3 günü günde 5 saat çalışıyorsa kapıcının bir haftalık süre içerisindeki çalışması 15 saat eder. 15 saati günlük çalışma süresi olan 7.5 saate bölersek kapıcının iki gün çalıştığını bulmuş oluruz. SGK primi de bu şekildeki çalışmaya göre her hafta iki gün çalışmış kabul edilerek yatırılır.

Başka yerde çalışan bir kişi kapıcılık yapabilir mi ?

KAPICILIK sözleşmesinin koca ile yapılmasına karşın kocanın başka işlerde çalışması nedeniyle kapıcılık görevine giren işleri fiilen eşin yapması da söz konusu olabiliyor.

Sözleşmesi koca ile yapılmakla beraber koca bir başka işte çalışır ve kapıcılık işi fiilen karısı tarafından yürütülebilir. Örneğin koca kadrolu işçi veya Emekli Sandığı Kanunu’na tabi bir işte çalışıyorsa, bu durumda fiilen kapıcılık hizmetini yapan eşin sigortalı sayılması gerekiyor.

Kapıcıların çalışma süresi ne kadardır ?

Kapıcıların iş süresi konusunda yasalar çerçevesinde ne bir süre belirlenmiştir ve kapıcılar 45 saatten daha fazla süre çalıştırılamayacakları açıkça belirtilmiştir. Bu sürenin aşılması durumunda kapıcı hak talebinde bulunabileceği gibi, bu çalışma saatlerini de reddedebilir. Dinlenme süresi ise yarım saat olarak bilinmekle beraber, çalışma süreleri içinde böyle bir ibare ne yazık ki yer almıyor.

Kapıcıların Aylık ve Yıllık İzinleri

Haftalık tatil konusunda kapıcılara yine bir fırsat sunuluyor ve 1 günlük bir tatil onlara sunuluyor. Yönetim ile anlaşıldığı takdirde bu gün hafta içi de olabilir ancak genellikle hafta sonu Pazar günleri tercih edilir. Ücretli yıllık izin konusunda da kapıcılar daha avantajlı ve eğer yasalardan haberi varsa bu hakkını da dilediği zaman kullanabilir ancak bunun için belli bir süre çalışmış olması gerekiyor.  2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’da yer alan genel tatil günlerinde, kapıcının çalıştırılıp çalıştırılamayacağı hizmet veya toplu iş sözleşmelerinde belirlenir.Bu günlere ilişkin ücretler, İş Kanunu’nun 42 nci maddesine uygun olarak ödenir.

Yıllık izin döneminde, ya da hastalık vb durumlarda görevinden ayrılacak olan kapıcının yerine belli bir süreliğine kapıcı alınabilir ve bu kapıcıya da asgari ücretin altında ödeme yapılamaz!

Kapıcının Sendikalı olması engellenebilir mi?

Hayır, hiç kimse olmaya veya olmamaya zorlanamaz.

Kapıcı ne zaman emekli olur?

SSK.Md.60 taki şartlar yerine gelince

Hamile Kapıcının Özel Durumu

İş Kanunu Madde 70′ e Göre doğumdan önce 6 sonra 6 olmak üzere 12 haftalık sürede çalıştırılmaları yasaktır. Anvak isterse 6 aya kadar ücretsiz izin verilir ve bu süre ücretli izin hesabında dikkate alınmaz.

Kapıcının Alacakları;

• Aylık Ücreti Brüt Ücreti
• Fazla mesaileri
• Sözleşmeden doğan Ayni veya nakdi yardımlar.

Kapıcının borçları;

• Binaya verdiği zararlar (örneğin çocuğunun sokak kapı camını kırması)
• Yönetici tarafından verilen cezalar
• Brüt Ücretinden yasal kesintiler

İşte bu nedenler ile İş Kanununun md 31 e göre Yönetici(İşveren) her ödemede, ücret hesabını gösterir imzalı bir pusula vermek zorundadır

Ücretten zarar karşılığı kesinti yapılabilir mi?

Yapılabilir bu kapıcının 10 günlük ücretinden fazla olamaz ve 10 haftada eşit taksitler halinde kesilir.

Kapıcı İş Sözleşmesini Hangi Hallerde Fesih Edebilir ?

Kapıcı iş sözleşmesini birçok sebeple sonlandırabilir. Bu sebeplerden bazıları;

– Apartman yönetiminin gerçeğe aykırı bilgiler vererek kapıcıyı yanıltarak işe alması

– Kat malikleri ya da yöneticinin cinsel tacizde bulunması

– Apartman yönetimi tarafından kapıcının ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,

– İş sözleşmesi ile belirtilen çalışma koşulları uygulanmazsa

Kapıcı belirtilen sebeplerle iş sözleşmesini sonlandırırsa kıdem tazminatı alır. Kapıcı iş sözleşmesini haklı sebeple 6 iş günü içerisinde sonlandırabilir.

Bu yazımızda kapıcının hakları nelerdir, kapıcının görevleri nelerdir, 2015 kapıcı maaşı, kapıcı çalışma saatleri, kapıcı kanunu, kapıcı sözleşmesi gibi konulara değindik. Konu hakkında merak ettiklerinizi yorum olarak aşağıdaki bölümden dile getirebilirsiniz.