İbraname nedir, ne iş yarar, hangi durumlarda geçerli olur?

İbraname nedir, ne demektir?

İbraname işveren ve işçi için önemli bir belgedir. Aklama ya da temize çıkarma anlamına gelen bu İbraname belgesi iş yönetmelikleri konusunda önemli bir yeri vardır. Çalışan kişinin işverenden alacağı olmadığını, borcu kapandığını ve tüm alacak hesabının kapandığına dair beyan eden belgedir. Kısaca, borçlu bir kişinin alacaklı ile yaptığı anlaşma ve sözleşme gereğinden iptal edip vazgeçmesi sonucu borçlu olan kişiyi borçtan kurtarmaya da İbraname, aklama belgesi denir.

Özellikle işverenlerin en çok ihtiyaç duyduğu bu belge, çalışanı işten kovup davalık olmaması adına bu belgeye ihtiyaç duyar ve bu belge sayesinde işçiye imzalatarak borçtan ve davadan kurtulmuş olur. Ancak bunun yerine işveren çalışanın tazminat, kıdem ya da benzeri ücretler ile borcun tamamını ödemesi halinde çalışanlar buna razı olarak imzalamayı kabul eder. Bundan dolayı iş kanunlarında işverenler için İbraname belgesi önemlidir.

İbraname koşulları, geçerlilik süresi nedir? Nasıl yazılır?

İbranamenin geçerli olması için bazı şartlar aranmaktadır. İşveren, çalışan için hazırladığı bu sözleşmeyi yazılı yapmak zorundadır. Sözleşme üzerinden işveren çalışana net olarak ücret, prim, tazminat vb. ücretleri tam olarak belirtmek zorundadır. Ayrıca sözleşme bitmesinden minimum 30 günlük süre geçmiş olması gerekmektedir. Son olarak en önemli nokta ise ödeme banka yolu ile yapılmak zorundadır. Bu tür kurallara uymayan ibranameler geçersiz sayılmakla beraber hükümsüz olmaktadır. Bu kanun 6098 TBK düzenlemesine göre sözleşmede bu unsurların olması gerekmektedir. Aksi halde sözleşme geçersiz olmakla beraber işveren ceza alabilir. 6098 TBK yönetmeliğinin 420. Maddesinde yer alan ibraname şartlarına göre ibraname geçerlilik süresi 30 gündür. Bu süre zarfında işçi iade davası dahi açabilir.

İbraname yazarken TBK 6098 kuralları ve 4857 İş Kanunu çerçevesinde ki şartlara göre yazılır. Yazılan belge içerisinde işverenin unvanı, SSK iş yeri sicil numarası ve adresi yazılır. İşçinin ise adı soyadı, SSK sicil numarası, kimlik numarası, işe giriş ve çıkış tarihi, çalışma süresi ve işten ayrılma sebebi yazılmaktadır. Daha sonra içerik olarak ne kadar çalıştığını ve ayrılma sebebinin belirttiği şekilde olduğunu yazmaktadır. Bununla beraber ilk günden bu yana çalıştığı parasını, yıllık izin, prim, sosyal hak ve diğer bütün ücretlerini aldığını belirtirken kıdem tazminat rakamını da yazarak belirttiği bilgilerin doğru olduğunu ve ücretini aldığını belirterek, iş yeri ve işveren ile hiçbir şekilde anlaşmazlık olmadığını yazarak onaylar ve imzalar. Bu şekilde ibraname yazılmış olur.

İbraname imzalamazsak ne olur?

İbraname işveren açısından çok önemli bir belge olduğu için bir şekilde işçisine bu belgeyi işe giriş sırasında ya da çıkış sırasında imzalatmaktadır. Ancak işçi eğer imzalamayı reddeder ve imzalamak istemez ise işveren onun yerine bu işi yapacaktır. Tazminat tutarı doğru ve net bir şekilde hesaplanarak tespit edilmelidir. Banka yolu ile gönderilecek bu para zaten makbuz olarak karşı tarafa da gidecektir. İbraname hazır ancak işçi imzalamıyorsa çıkış nedeni belli olup işçi de biliyorsa o zaman işveren şahitler huzurunda bunu çözebilmektedir. Şahitlere çıkış nedeninin bildirip tazminatın net rakamını söyleyip geçerli açıklamaları söylediyse zaten şahitler işçinin yerine imza atarak ibranameyi imzalamış olurlar. Bu durumda işçinin imzalayıp imzalamaması önemli değildir. İşveren her türlü elinde hakkı bulunduruyorsa işveren her türlü kazanacaktır.

Bilinmesi Gereken Diğer İbraname Bilgileri

İbraname yapılıyorsa işveren kendi haklarını savunup koruyarak işçiye hakkını net bir şekilde vererek işten çıkarma hakkına sahiptir. İşçi her zaman işverene bağlı olarak çalışmaktadır. Bundan dolayı işçinin bu durumlarda yapacak bir şeyleri yoktur. Ancak;

• Eğer işçi işe giriş zamanında ibraname imzalamadıysa işveren işçiye çalışırken ibraname imzalatırsa bu belge geçersiz olacaktır.
• İşçiler iradesi dışında ibraname imzalamaları mümkündür.
• Eğer ibranamede tarih yoksa ve daha sonra tarihin eklendiği anlaşılırsa bu ibraname geçersiz olur.
• İbraname imzalatmak adına üçüncü şahıslar işçiyi korkutuyor ve imzaya zorluyorsa, diğer taraf hataya düşüyorsa ibraname tekrar geçersiz olur.
• Dava sırasında sunulan ibranameler geçersiz olur.
• İbranın değeri miktar içerdiği borcun tamamı ödenmemiş ise yapılmış ödeme makbuz olarak görülür, ibraname olarak değer verilmemektedir.
• İbraname savunması yapıldığı zaman itiraz başarılı olursa yargı her türlü yargılamayı ileri sürebilmektedir.
• İbranamede yer almayan çalışanın alacak miktarı hakkında borç bitmemektedir.

İbraname şartlarına uymayan bir ibraname asla kabul edilmez ve geçersiz olur. Bundan dolayı işverenlerin çoğu işçiye mecbur olarak iş başında bu belgeyi imzalatarak onlara muhtaç bırakmaktadır. Bu konumlarda işçi her zaman mağdur olmaktadır.

DİĞER İBRANAME HABERLERİNİ ÖNCE SİZE GÖNDERELİM!

İskur.web.tr, ibraname konusunda tüm yeni haberleri ve duyuruları çok yakından anlık olarak takip etmektedir ve bu bildiriler ilk olarak bu sitede yayınlanmaktadır. Bu nedenle iskur.web.tr’un yayınladığı haberleri takip etmeniz ve hızlı adım atmanız yararınıza olacaktır. İskur.web.tr’dan yapılan ibraname duyurularını ve haberlerini en önce siz almak istiyorsanız aşağıdaki kanallardan bize abone olabilirsiniz.